سیم فاز چه رنگی است؟ سیم نول چه رنگی است؟ تا چه حد با استاندارد رنگ بندی کابل‌ ها آشنایی دارید؟ آیا می‌توانید با کمک بررسی رنگ سیم فاز و نول و ارت آن‌ها را از هم تشخیص دهید؟

سیم و کابل‌های برق نقش حیاتی در انتقال انرژی، داده، صدا و تصویر ایفا می‌کنند. تنوع بالای این محصولات، شناسایی آسان آن‌ها و جلوگیری از اشتباه در سیم‌کشی را ضروری می‌سازد.

بنابراین استاندارد رنگ سیم‌های برق ساختمان به این منظور تدوین شده است.

اهمیت استفاده از استاندارد رنگ بندی کابل ها

معتبرترین استاندارد رنگ بندی کابل ها استاندارد IEC 60446 است. اگرچه این استاندارد همیشه هم در تولید سیم و کابل جدی گرفته نمی‌شود و تا جایی که ممکن است ار رنگ‌های مختلفی برای تولید این محصولات استفاده شود.

از دلایل عدم توجه به این موضوع می‌توانیم به افزایش هزینه‌های تولید و حتی تولید انواع سیم و کابل در شرکت‌های نامعتبر اشاره کنیم.

رعایت استاندارد رنگ بندی کابل ها و آشنایی با معنی رنگ سیم برق به دلایل زیر اهمیت زیادی دارد:

شناسایی آسان فازها: رنگ‌های مختلف به راحتی فازهای یک سیستم قدرت را از یکدیگر متمایز می‌کنند.

تسهیل تقسیم بار: در صورت تمایز رنگ فازها، تقسیم بار بین آن‌ها ساده‌تر خواهد بود.

اتصال صحیح موتورهای القایی: بدون نیاز به آزمایش، می‌توان نحوه اتصال صحیح فازها به موتور القایی را مشخص کرد.

عیب یابی آسان: رنگ بندی استاندارد، عیب‌یابی سیستم‌های الکتریکی را در مواقع بروز مشکل یا خرابی تسهیل می‌کند.

افزایش ایمنی: از بروز خطرات احتمالی ناشی از اشتباه در شناسایی سیم‌ها جلوگیری می‌کند.

استاندارد رنگ سیم و کابل در ایران

در ایران، رنگ‌بندی کابل‌های برق بر اساس استاندارد ملی ISIRI 607 تنظیم شده است که با استاندارد IEC 60227 همخوانی دارد.

سیم فاز چه رنگی است؟

سیم فاز در استاندارد ملی در رنگ‌های سیاه، قهوه‌ای، قرمز، نارنجی و بنفش تولید و عرضه می‌شود. این سیم حامل جریان الکتریکی است.

در برخی از موارد نیز ممکن است از رنگ‌های دیگر به منظور متمایز کردن سیم فاز استفاده شود.
سیم فاز چه رنگی است

سیم نول چه رنگی است؟

سیم نول با رنگ آبی از سایر سیم‌ها قابل تشخیص خواهد بود. این سیم مسیر برگشت جریان برق را بر عهده دارد. این سیم در واقع نقطه‌ای برای اندازه گیری ولتاژ است.

سیم ارت چه رنگی است؟

سیم ارت اغلب با رنگ سبز با نوار زرد از سایر سیم‌های موجود در برق کشی متمایز می‌شود. از سیم ارت برای حفاظت از دستگاه‌ها و افراد در برابر برق گرفتگی استفاده می‌شود.

این سیم به بدنه فلزی دستگاه‌ها و تجهیزات الکتریکی متصل می‌شود و در صورت بروز هرگونه مشکل در سیستم برق، جریان الکتریکی را به زمین منتقل می‌کند.

رنگ بندی کابل ها بر اساس استاندارد IEC

طبق استاندارد IEC، رنگ‌های سیاه، قهوه‌ای، قرمز، نارنجی، زرد، سبز، صورتی، فیروزه‌ای، سفید، بنفش و خاکستری برای شناسایی فازها قابل استفاده هستند. کد رنگ سیم‌های برق IEC برای کدبندی رنگی سیم‌ها در اروپا طراحی شده است.

اکثر کشورهای اروپایی از این سیستم کدبندی که توسط کمیسیون بین‌المللی الکتروتکنیک (IEC) ارائه شده، برای مدارهای AC بهره می‌برند.

بر اساس این استاندارد استفاده از رنگ‌های سبز و زرد به صورت مجزا تنها در صورتی مجاز است که این رنگ‌ها موجب سردرگمی در شناسایی سیم زمین نشوند.

این سیم اغلب با یکی از دو رنگ سبز و زرد قابل شناسایی است. همچنین، ترکیب این رنگ‌ها نیز مجاز است، اما نباید رنگ‌های سبز و زرد در این ترکیبات به کار رود مگر اینکه برای سیستم‌های حفاظتی باشد.

رنگ سیم های برق

رنگ بندی اصلی و فرعی کابل شبکه

یکی از موارد مهم در استاندارد رنگ بندی کابل ها، بررسی رنگ‌های اصلی و فرعی کابل‌های شبکه است. در استاندارد مربوط به رنگ‌بندی کابل‌های شبکه با 8 سیم، از هشت رنگ متنوع بهره گرفته شده است.

این رنگ‌ها شامل تعدادی رنگ اصلی و همچنین چند رنگ فرعی می‌شوند که در ادامه مورد بررسی قرار می‌گیرند:

رنگ‌های اصلی

در استاندارد رنگ‌ بندی کابل‌ های شبکه، چهار رنگ اصلی شناسایی شده‌اند و شامل سبز، آبی، نارنجی و قهوه‌ای می‌شوند.

هر یک از این رنگ‌ها نقش خاصی در عملکرد کابل ایفا می‌کند و تیم پشتیبانی شبکه باید به دقت به وظایف مربوط به آنها توجه کند.

برای نمونه، رنگ سبز نمایانگر ارسال سیگنال مثبت است، رنگ آبی برای انتقال صدا به کار می‌رود، رنگ نارنجی وظیفه دریافت داده‌ها را بر عهده دارد و رنگ قهوه‌ای به عنوان کابل کمکی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

رنگ‌های فرعی

در استاندارد رنگ‌ بندی کابل های شبکه، چهار رنگ فرعی وجود دارد که شامل سفید سبز، سفید آبی، سفید نارنجی و سفید قهوه‌ای هستند.

هر یک از این رنگ‌ها وظیفه خاص خود را بر عهده دارند. برای مثال رنگ سفید سبز به منظور ارسال سیگنال منفی مورد استفاده قرار می‌گیرد، در حالی که رنگ سفید آبی وظیفۀ اتصال صدا را بر عهده دارد.

رنگ سفید نارنجی برای دریافت داده‌ها و رنگ سفید قهوه‌ای نیز به عنوان یک خط کمکی استفاده می‌شود.

رنگ سیم فاز و نول کولر گازی

رنگ سیم فاز و نول کولر گازی چه رنگیست؟ بر اساس استاندارد رنگ بندی کابل ها، رنگ سیم فاز و نول کولر آبی نیز از پیش تعیین شده است.

مطابق با این استاندارد، رنگ سیم های موتور کولر آبی دو رنگ قرمز و آبی هستند که سیم فاز یا قرمز وظیفۀ ارسال جریان برق را از جعبه تقسیم ساختمان به موتور و پمپ بر عهده دارد و سیم نول که به رنگ آبی است نیز باید این جریان را که از طریق موتور کولر خارج می‌شود به مدار بازگرداند.

سیم‌های تک رشته

سیم‌های تک رشته را می‌توان بر اساس رنگ‌شان به راحتی تشخیص داد. این رنگ‌ها عبارتند از:

سیاه: سیم فاز ۱ نامیده می‌شود و وظیفه انتقال برق به تجهیزات مختلف مانند کلیدها، پریزها و مدارها را بر عهده دارد. این سیم همیشه حامل جریان برق است.

قرمز: سیم فاز ۲ نامیده می‌شود و مانند سیم سیاه، همواره جریان برق دارد. معمولاً در مدارهای ثانویه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سفید: سیم نول یا خنثی نامیده می‌شود و مسیر برگشت جریان الکتریکی را فراهم می‌کند. در برخی موارد ممکن است حامل جریان برق باشد، بنابراین احتیاط لازم است.

سبز یا زرد: سیم ارت یا اتصال به زمین نامیده می‌شود و برای حفاظت از دستگاه‌ها و افراد در برابر برق گرفتگی استفاده می‌شود. این سیم معمولاً از طریق جعبه پریز به زمین متصل می‌شود.

آبی: این سیم نیز مانند سیم‌های سیاه و قرمز حامل جریان است و در اتصالات مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سیم‌های دو رشته

در سیم‌کشی برق، کابل‌های دو رشته‌ای کاربرد فراوانی دارند. این کابل‌ها معمولاً از دو سیم مجزا تشکیل شده‌اند که برای شناسایی و تفکیک آن‌ها از رنگ‌های مختلف استفاده می‌شود.

در ادامه به بررسی معنی رنگ سیم برق در استاندارد کابل دو رشته‌ای می‌پردازیم:

مشکی و آبی: این ترکیب رنگ، رایج‌ترین استاندارد برای کابل‌های دو رشته‌ای است. در این حالت، سیم مشکی نشان دهنده سیم فاز و سیم آبی نشان دهنده سیم نول است.