انواع سیم های برق ساختمان

انواع سیم و کابل برق ساختمان براساس مبحث 13 مقررات ملی ساختمان و اصول سازمان نظام مهندسی چیست؟ در هر قسمت از ساختمان از چه نوع سیم یا کابل با چه سایزی استفاده کنیم؟ برای پاسخ به این سوالات در این مقاله ابتدا لازم است تفاوت سیم و کابل و مشخصات اصلی آنها اعلام می گردد و در نهایت انواع سیم های برق در ساختمان ها تشریح می شود.

اندازه سیم های برق

سیم های برق در اندازه های مختلف 0.5، 0.75، 1، 1.5، 2.5، 4، 6، 10، 16، 25، 35، 50 میلی متر مربع و حتی بالاتر برحسب قطر هادی سیم نیز وجود دارد. در ساختمان های مسکونی سیم های سایز 0.5 تا 16 میلی متر مربع عمدتا برای هادی های فاز و نول و ارت کاربرد دارند.

رنگ سیم های برق

رنگ سیم های برق مطابق بند 2-7-21 جلد اول نشریه 110 برای فازهای R و S و T باید به ترتیب قرمز، زرد و سیاه باشند سیم ارت نیز به صورت ترکیب رنگ زرد و سبز و سیم نول به رنگ آبی استفاده می شود. اما باید دقت شود که در سیم کشی ساختمان عمدتا در مدارات دو سیمه از سیم مشکی برای فاز و آبی برای نول، در مدارات سه سیمه فاز و نول به رنگ های مشکی و آبی و ارت به رنگ سبز و زرد استفاده می شود. دقت شود رعایت رنگ بندی در تاسیسات برق برای حفظ ایمنی الزامی است.

انواع سیم های برق

سیم های برق از نظر نوع ساختار درونی آن ها به سه دسته اصلی تقسیم می شوند. این سه دسته شامل سیم افشان، سیم نیمه افشان و سیم مفتولی می شود.

سیم های مفتولی

این سیم ها که به سیم خشک نیز معروف هستند از یک هسته جامد منفرد با عایق پلاستیکی ساخته شده است. سیم مفتولی قابلیت اتصال و فرم دهی بهتری دارد، اما به دلیل سختی آن، خم شدن یا پیچاندن آن ممکن است به سیم آسیب برساند بنابراین این سیم‌ها در مواردی استفاده می‌شوند که نیازی به خم شدن آن‌ها نباشد. عمد ی کاربرد این سیم ها در سیم کشی تابلوها و توزیع کننده های برق استفاده می شود . ولتاژ نامی سیمهای مفتولی ۷۵۰-۴۵۰ ولت است و برای جریان های مختلف، با سطح مقاطع 1.5 تا ۲۴۰ میلی متر مربع ساخته میشوند.

سیم های افشان
این سیم از چندین رشته نازک سیم ساخته شده است که با هم یک هادی را تشکیل می‌دهد. سیم رشته‌ای انعطاف‌پذیر است، بنابراین برای کاربردهایی که سیم‌ها باید خم شوند یا پیچ خورده باشند مناسب است. برقکاران سیم رشته‌ای را بیش از سیم مفتولی ترجیح می‌دهند، زیرا به دلیل انعطاف‌پذیری، عبور آن از لوله‌ها آسان‌تر است. ولتاژ نامی این سیم ها ۵۰۰-۳۰۰ ولت است.

سیم ارت افشان
سیم ارت افشان از انواع سیم و کابل های برق است، این سیم برای تأمین ایمنی سیم کشی ها در مدارات مختلف کاربرد دارد. سیم های ارت افشان نوعی از سیم افشان محسوب می شوند. نحوه کار به این شکل است که جریانات اضافی الکتریکی را از سیم کشی ها خارج می سازد. از انواع سیم ارت، سیم ارت افشان یا سیم اتصال به زمین افشان است. ارت به معنی زمین است. این سیم، سیم اتصال زمین هم نامیده می شود.

چنانچه اختلالی در وسایل برقی که با آن سروکار داریم موجود باشد، هنگام لمس و تماس با آن امکان دارد برق گرفته شویم. علت این است که جریان اضافی برق می خواهد از بدن ما برای راهی برای انتقال و عبور کردن استفاده کند. کار سیم ارت افشان برای ما این است که خود را در مسیر این اضافه جریانات برقی قرار می دهد و آن ها را به زمین منتقل می کند.

سیم برق افشان
سیم برق افشان به سیمی گفته می شود که انعطاف پذیر است. این سیم، چند رشته ای هم نامیده می شود؛ چون از چند رشته نازک رسانا یا هادی که دور هم پیچیده شده اند، تشکیل شده است.

یک سیم الکتریکی هسته ای دارد که با مواد رسانا ساخته شده است. این سیم بسته به مقطع و مقصد می تواند تک رشته ای یا چند رشته ای باشد. ساختار این نوع سیم ساده است: هادی + عایق.

حاوی اجزایی است که هر کدام از مواد خاص با استاندارد مخصوص به خود ساخته می شوند. هادی یا همان هسته فلزی سیم برق غالبا از دو ماده مس و آلومینیوم ساخته می شود، اما در این نوع سیم، معمولا جنس این آلیاژ مس است که به عنوان رسانای الکتریکی بهترین کاربرد را دارد.

برای عایق بندی هر نوع سیم و کابل از یک ماده پلاستیکی استفاده می شود. نوع عایق بندی می تواند در قیمت سیم افشان موثر باشد. این ماده با توجه به کاربری سیم متفاوت است.

روکش سیم برق افشان معمولا از جنس PVC است. PVC خواص فوق العاده خوبی دارد که تنها یکی از آن ها خاصیت خودخاموش شوندگی است که موقع بروز آتش سوزی، بسیار کاربردی است.

کاربرد سیم ارت افشان
سیم ارت افشان در واقع سیم اتصال به زمین است. وجود این سیم در همه سیستم ها و وسایل برقی و به علاوه سیم کشی ساختمان ها بسیار مهم است. وجود این سیم شرط استفاده ایمن از سیستم برق رسانی است. این سیم کنار سیم های فاز و نول قرار داده می شود. مدار سیستم ها و دستگاه های الکترونیکی بارهای الکتریکی اضافه دارد.

این سیم این بارها را به زمین انتقال می دهد و به این ترتیب از بروز اتصالات و شوک های ناگهانی الکتریکی که امکان دارد در تجهیزات و وسایل برقی رخ دهد، جلوگیری می کند. در واقع این سیم سبب می شود که از بروز حوادثی مانند آتش سوزی، اتصالات و برق گرفتگی جلوگیری شود. کار دیگری که سیم ارت افشان انجام می دهد این است که در هنگام صاعقه، بار الکتریکی که از برخورد صاعقه به وجود می آید را به زمین انتقال می دهد. اینگونه سبب محافظت جانی از انسان ها می شود. به طورخلاصه این سیم نقش محافظ و تأمین کننده ایمنی را دارد.

کابل و سیم آنتن
کابل آنتن نوعی از کابل چند رشته‌ای است که به کابل کواکسیال معروف است. در کل کابل کواکسیال یک مغزی رسانا دارد که با پوشش نارسانا محصور شده‌است و روی این لایه‌ منعطف هم لایه‌ی رسانای نازکی که برای انعطاف بیشتر به هم بافته شده‌ قرار دارد.

هدف از این لایه رسانای خارجی جلوگیری کردن از نفوذ نویزهای محیط است. همه این اجزا در داخل عایق دیگری قرار گرفته اند.کابل آنتن معمولا مغزی از جنس مس و یک لایه‌ آلومینیومی دارد. استفاده‌ عمومی کابل آنتن برای اتصال تلویزیون به آنتن هوایی است ولی کاربرهای دیگری مثل اتصال رادیو و ماهواره هم دارد.