سیم برق چیست؟

اطمینان دارم که جواب سوال(سیم برق چیست؟) را همه ما میدانیم و میگوییم خب: سیم برق وسیله ای برای انتقال جریان برق است؛ اما به شما میگویم که جواب این سوال ساده، بسیار گسترده تر از آن است که فکرش را بکنید!

در اصل مفهوم سیم برق را به یک رشته هادی روکش دار یا بدون روکش اطلاق می‌ کنیم که معمولا از فلز های رسانا مانند آهن، مس، طلا و نقره ساخته می‌ شود.

اما، بیشتر سیم های موجود در بازار از جنس فلز مس است زیرا که فلز مس فراوانی زیادی در بین فلز ها دارد، خاصیت رسانایی آن عالی است، وزن سبکی دارد، از انعطاف پذیری بالایی برخوردار است و هم چنین نسبت به فلز طلا و نقره از قیمت بسیار مناسب تری نیز برخوردار است.

اما در مواقعی که بخواهیم جریان برق در بالا ترین سطح رسانایی قرار بگیرد؛ باید از هادی هایی مانند طلا بهره ببریم، زیرا که طلا رسانا ترین فلز در بین تمام فلز ها می‌باشد.

مفهوم سیم برق را به یک رشته هادی روکش دار یا بدون روکش اطلاق می‌ کنیم

در اصل این را میخواهم خدمت شما عرض کنم که سیم برق فقط برای سیم کشی ساختمان یا برای اتصال جاروبرقی به پریز استفاده نمی‌شود !

این وسیله گرچه ظاهری ساده دارد اما برایش استاندارد های جهانی تعیین شده که این استاندارد ها موجب کاربرد فراوان آن در صنایع متعدد و مختلف میشود.

به طور مثال برای سیم کشی یک ساختمان باید طبق استاندارد ها، از سیم رنگ آبی برای سیم نول و از سیم زرد و سبز راه راه برای طبقه بندی سیم ارت بهره ببریم.

سیم ارت قابلیت انتقال جریان های بسیار قوی و خطرناک برق به زمین و پیشگیری از سوختکی و سایل و برق گرفتگی را دارد؛ به همین دلیل یکی از پرکاربرد ترین سیم ها محسوب می‌شود.

در نتیجه سیم برق فراتر از مفهوم وسیله ای برای انتقال جریان برق کاربرد دارد.

تا اینجا اهمیت سیم برق را درک کردیم و متوجه شدیم این وسیله چقدر میتواند کار را برای ما آسان کند.

اما برای آشنایی بیشتر با مفهوم سیم برق و انواع و کاربرد آن باید تا انتهای مقاله با من همراه باشید تا این مفهوم را به خوبی درک کنید.

چند نوع سیم برق وجود دارد؟

سیم های برق موجود در بازار را میتوانید در رنگ ها و کاربردهای مختلف مشاهده کنید چرا که هریک از آن ها طبق استاندارد های خاص و برای صنایع خاصی طراحی و تولید شده اند.

همچنین می‌توان آن ها بر اساس ضخامت، انعطاف پذیری و کاربرد، دسته بندی کرد.

اما به طور کلی ما چهار نوع سیم برق داریم که شامل سیم افشان، سیم نیمه افشان، سیم مفتول و ارت می‌شود.

سیم برق افشان و کاربرد های آن

برای ساخت سیم افشان چندین رشته سیم فلزی را کنار هم قرار می‎دهند، که معمولا این رشته ها از جنس مس می‌باشد اما در صنایع حساس مانند: صنایع نظامی و صنایع هسته ای از رشته های طلا به دلیل داشتن قدرت هادی بیشتر نسبت مس استفاده می‌شود

همچنین رشته های فلزی که در سیم های افشان به کارگرفته شده، در یک لایه عایق از جنس PVC پوشانده شده است؛ که این کار باعث ایجاد یک لایه نارسانا بر روی رشته های فلزی میشود و دوام آن ها را هم افزایش می‌دهد.

در کل انعطاف پذیری بسیار این نوع از سیم باعث شده است که در مدار های الکترونیکی و برای مواقع لحیم کاری نیز به کار گرفته شود.
سیم برق نیمه افشان و کاربرد های آن

در مواقعی که به دلیل مسائل فنی نمی‌توانیم از سیم برق افشان استفاده کنیم از سیم نیمه افشان استفاده میکنیم.

سیم نیمه افشان ترکیبی از سیم افشان و سیم های مفتولی است که به صورت مجموعه ای از مفتول ها به هم تنیده شده است.

گمان نکنید چون در سیم برق نیمه افشان از مفتول استفاده شده است، پس می‌توانیم از آن به جای سیم برق مفتولی استفاده کنیم؛ چرا که سیم برق نیمه افشان از انعطاف پذیری بالاتری برخوردار هست و به همین دلیل میتوانیم از آن در سیم کشی داخلی تابلو های برق، توزیع کننده های برق، پانل توزیع و زیر گچ استفاده کنیم.

سیم برق مفتول و کاربرد های آن

در پاراگراف های بالاتر اشاره کردیم که هر سیم برق کاربرد خاص خود را دارد و شاید نتوانید به دلیل مسائل فنی از یک سیم برای کاربردی دیگر استفاده کنید

به همین دلیل است که سیم برق مفتول معمولا برای سیم کشی ثابت مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ چرا که سیم مفتول از انعطاف کمتری نسبت به سیم افشان و نیمه افشان برخوردار است .

این سیم متشکل از یک رشته فلز ضخیم است که یک عایق الکتریکی آن را احاطه کرده.

اما با این همه تفاسیر سیم برق مفتول سیمی بسیار سخت و خشک است و به همین دلیل استقامت بالاتری در برابر فشار های فنی از خود نشان می‌دهد و این مقاومت کاربرد آن را افزایش می‌دهد به طوری که می‌توانید از آن برای جابه جایی و و محکم کردن اجسام استفاده کنید. این سیم با توجه به کاری که قصد انجام آن را دارید به دو دسته ضخیم و نازک تقسیم می‌شود

سیم برق ارت و کاربرد های آن

بعد از کشف انرژی الکتریسیته سالانه صد ها نفر بر اثر برق گرفتگی جان خود را از دست می‌دهند یا حتی به دلیل رعد و برق سالانه هزاران وسیله برقی از بین می‌رود و باعث آتش سوزی می‌شود .

حال آنکه سیم ارت میتواند خطرات ناشی از برق گرفتگی یا انتقال جریان نشتی را به حداقل ترین حد ممکن برساند.

درواقع این سیم یک هادی محافظ است که برای جلوگیری از شوک های الکتریکی و جلوگیری از افزایش الکتریسیته ساکن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سیم ارت را در بسیاری از کشور های دنیا با نام سیم زمین(Ground wire) می‌شناسند؛ که معمولا با رنگ های زرد با راه راه سبز یا سبز با راه راه زرد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سطح مقطع سیم برق چطور تعیین می‎‌شود؟

بعداز شناخت انواع سیم های برق به سراغ مفهوم سطح مقطع یا همان قطر تشکیل سیم برق می‌رویم.

همانطور که می‌دانید تولید تمام اجزای سیم های برق باتوجه به استاندارد های جهانی صورت می‌گیرد.

قطر سیم ها هم از این قاعده مستثنی نیست و این قطرها را باتوجه به اینکه سطح سیم دایره است، بر اساس میلیمتر مربع یا mm2 اعلام میکنند.

استاندارد سطح مقطع سیم ها همیشه ثابت و معین است.

سیم برق چه رنگ هایی دارد؟

همانطور که در مطالب فوق اشاره کردیم سیم ها طبق استاندارد های جهانی طبقه بندی و دسته بندی می‌شوند، به همین دلیل رنگ هایی هم که در تولید عایق آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد طبق همان استاندارد ها است.

استاندارد های تولید سیم برق

از آنجایی که این استاندارد ها در سرتاسر جهان ثابت است؛ در نتیجه تمامی تولید کنندگان سیم برق به این استاندارد ها توجه می‌کنند.

این استاندارد ها شامل:

هادی
عایق
مقاومت
ضخامت
ولتاژ
سطح مقطع
تعداد رشته
طول عمر
رنگبندی عایق

استاندارد هادی

تمامی سیم هایی که در مطالب بالا به شما عزیزان معرفی کردیم، به دلیل اینکه کابرد های پیچیده ای ندارند و بیشتر در مدار های الکترونیکی و صنعت ساختمان سازی مورد استفاده قرار می‌گیرند و ضخامت آن ها کم است؛ انتقال برق را به صورت تک هادی انجام می دهند و تولید کنندگان این سیم ها به این موضوع توجه می‌کنند.

استاندارد عایق

تمامی تولید کنندگان سیم به این موضوع توجه میکنند که سیم های تولید شده باید فقط یک لایه عایق نارسانا داشته باشد.

استاندارد مقاومت

مقاومت سیم های برق بستگی به ضخامت و هادی ای که در آن استفاده شده دارد، اما درکل مقاومت سیم ها به دلیل ضخامت کمتر و داشتند یک عایق و سطح مقطع پایین تر نسبت به کابل کمتر است.

استاندارد ضخامت

ضخامت است که مقاومت و دوام سیم را معین میکند؛ پس باید با توجه به استاندارد سطح مقطع ضخامت سیم ها تعیین شود.

استاندارد ولتاژ

تمامی سیم های تولید شده به دلیل محدودیت سطح مقطع و ضخامت و محدودیت رشته های به کارگرفته شده دارای ولتاژی ضعیف هستند.

استاندارد تعداد رشته

سیم های برق به دلیل کاربرد محدود؛ تنها به صورت تک رشته ای تولید و عرضه می‌شوند.

استاندارد طول عمر

از آنجایی که تنها یک عایق بر روی سیم ها کشیده می‌شود، طول عمر آن ها نیز محدود است. اما این استاندارد به دلیل اینکه کمتر قابل اندازه گیری است؛ به مواد اولیه ای که تولید کننده در ساخت سیم ها استفاده میکند نیز بستگی دارد.

استاندارد رنگبندی

علت رنگ های متنوعی که در سیم های عایق دار مشاهده می‌کنید ایجاد راهی برای تشخیص آسان فاز، نول، سیم ارت و سیم های واسطه ای برای برق کار است.

در نتیجه کسانی که سیم های برق ساختمانی تولید می‌کنند برای ایجاد این سهولت، این رنگبندی های استاندارد را رعایت می‌کنند.

• سیم و کابل خراسان افشارنژاد

• سیم و کابل البرز الکتریک نور

• سیم و کابل کسری

• سیم و کابل پرتو الکتریک

• سیم و کابل خراسان الکتریک